Abraham
Üye
Şeyh Said: İsyanın Liderinden Nakşibendi Şeyhine Hayatı
Tarihi bir figür olan Şeyh Said'in hayatı, 1865 yılında Palu'da başladı. Seyyid bir aileye mensup olan ve Zaza asıllı Nakşibendi şeyhi olarak tanınan Şeyh Said, sadece dini bir lider değil aynı zamanda Kürtlerin önde gelen isimlerinden biri olarak tarihe geçti. Ancak, Şeyh Said'in adı, Cumhuriyet'in ilanına ve laik düzene karşı çıkarak gerçekleştirdiği Şeyh Said İsyanı ile öne çıktı. Bu isyan, şeriat isteğiyle dönemin hükûmetine karşı bir silahlı isyan girişimi olarak tarihe geçti.
Hayatı:
Şeyh Said, Palu'da doğduktan sonra, Palu, Elazığ, Diyarbakır ve Muş gibi şehirlerde eğitim aldı. Babası Şeyh Mahmud Fevzi'nin ölümü üzerine Nakşibendi Tarikatı postnişini oldu. Şeyh Said, I. Dünya Savaşı sırasında Rus İmparatorluğu'nun Doğu Anadolu Bölgesi'ne ilerlemesi nedeniyle Piran'a taşınmak zorunda kaldı ve savaştan sonra Hınıs Kolhisar'a yerleşti.
Aile Geçmişi:
Şeyh Said, Muhammed'in soyundan gelerek seyyid bir aileden geliyordu. Dedesi Palulu Şeyh Ali Sebdi'nin beş oğlu arasında Şeyh Mahmud Fevzi, Şeyh Said'in babasıydı. Şeyh Mahmud Fevzi'nin de yedi oğlu arasında ise Şeyh Said bulunmaktaydı. Şeyh Said'in on çocuğu vardı ve torunu Abdulilah Fırat, günümüzde ailenin temsilcisidir.
Evlilik Hayatı:
Şeyh Said, ilk eşi Şeyh Ahmed-i Çani'nin kızı Amine Hanım ile evlendi. Ancak, Rus Harbi sırasında Hınıs'tan Piran'a göç ettikleri dönemde Amine Hanım vefat etti. Ardından, Kürt Miralayı Hamidiye Alaylarının liderlerinden Cibranlı Halit Bey'in kız kardeşi Fatma Hanım ile ikinci evliliğini gerçekleştirdi. Bu evlilikten de çocukları oldu.
Ayaklanma ve İhanet:
Şeyh Said, liderliğindeki isyanın bastırılmasının ardından ele veren isimlerden biri Binbaşı Kasım oldu. Binbaşı Kasım, Şeyh Said'in ayaklanma girişiminden sonra onu ele verdi ve isyanın ardından ortaya çıkan yargılamada rol aldı.
Şeyh Said'in hayatı, dini liderliğinden Kürt liderliğine, isyan girişiminden aile hayatına kadar geniş bir yelpazede önemli olayları içermektedir. Onun hayatı, dönemin siyasi ve toplumsal dinamikleriyle iç içe geçmiş, Türkiye'nin tarihinde önemli bir döneme ışık tutmuştur.